Wednesday, October 18, 2006

ΟΤΑΝ Η ΙΣΛΑΝΔΙΑ ΞΑΝΑΒΡΗΚΕ ΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ ΤΗΣ



Η βόρεια παράδοση του Asatru ή «θρησκεία του Ases» θα δημιουργηθεί ξανά στην Ισλανδία, με επίσημο καταστατικό, από το 1973. Οργανωμένη σαν λατρευτική εταιρεία, (Asatruarfelagidh) κέρδισε την απόλυτη ισότητα με τις διάφορες χριστιανικές εκκλησίες σ' αυτήν τη χώρα των 250.000 κατοίκων.

Αποικισμένη το 970 μαχχ από τους Νορβηγούς, η Ισλανδία, δηλώνει για πρώτη φορά «επισήμως» χριστιανική το 999, κάτω απ' την πίεση του χριστιανού βασιλιά της Νορβηγίας. Το διάταγμα του Άλθιγκ, το ισλανδικό κοινοβούλιο, επέμενε ότι κάθε δημόσια θρησκευτική-λατρευτική πράξη έπρεπε να είναι χριστιανική, όμως ο καθένας θα μπορούσε να τελεί τη λατρεία που του ταιριάζει, υπό τον όρο να μένει τελείως ιδιωτική. Η Ισλανδία έπειτα θα πέσει κάτω απ' την κυριαρχία της Δανίας το 1380 και δεν θα ξαναβρεί την ανεξαρτησία της μέχρι το 1944. Τα χειρόγραφα του Edda, χρονολογημένα τον 13ο αιώνα και σταλμένα στη Δανία το 1643, δεν επέστρεψαν στην Ισλανδία παρά το 1971, σε μια ατμόσφαιρα χαράς και λαϊκής υπερηφάνειας.

Η επιστροφή των χειρογράφων, χαμένων Εθνικών θησαυρών*, θα προκαλέσει μια αναγέννηση της Εθνικής συνειδήσεως και μια έρευνα των αρχαίων εθίμων. Στην φάρμα του στο Draghals, ο Sveinbjorn Beinteinsson γεννημένος το 1924, είχε ήδη ανακαλύψει τα προγονικά έθιμα και τελούσε ξανά αρχαίες τελετές. Το 1972 δημιούργησε στο Ρέϋκιαβικ μια εταιρία, την Asatruarfelagidh, της οποίας θα εκλεγεί «godhi» (ιερέας). Η εταιρία αυτή μετρούσε τότε δώδεκα μέλη. Το πρώτο «blot» (θυσία στον Asatru) έγινε κατά το θερινό ηλιοστάσιο του 1972, στην φάρμα του στο Draghals. Ο σκοπός που ο Beinteinsson είχε θέσει ήταν η επίσημη αναγνώριση του Asatruarfelagidh.

Ο όρος της επίσημης αναγνωρίσεως μπορεί να φαίνεται περίεργος σ' αυτόν που δεν βιώνει τον χωρισμό κράτους-εκκλησίας. Αυτή η διάκριση υπάρχει στις Σκανδιναβικές χώρες. Οι αναγνωρισμένες θρησκείες χρηματοδοτούνται από έναν «εκκλησιαστικό φόρο» προερχόμενο απ' τα φορολογικά έσοδα των μελών τους, που επιστρέφεται αργότερα στις διάφορες θρησκείες απ' το δημόσιο ταμείο, ακολουθώντας ένα σύστημα που ποικίλλει από χώρα σε χώρα. Απ' την άλλη, η αναγνώριση νομιμοποιεί συγκεκριμένες τελετές. Ένας γάμος τελεσμένος με τελετή αναγνωρισμένης θρησκείας πχ, έχει επίσημη αξία και οι σύζυγοι λαμβάνουν πράξη αναγνωρίσεως του γάμου τους απ' το κράτος. Σ' αυτό ας προσθέσουμε κι άλλα πλεονεκτήματα, κυρίως την εφαρμογή σ' αυτούς των κανόνων του Αστικού Δικαίου. Ο Beinteinsson λοιπόν θ' απευθυνθεί στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και Θρησκευμάτων της Ισλανδίας, υπεύθυνο για τις σχέσεις του κράτους με τις διάφορες θρησκείες, με την προοπτική της επίσημης αναγνωρίσεως της λατρείας του. Η περιγραφή σε τρία απ' τα δώδεκα σημεία που έκανε ο Beinteinsson, αξίζει ν' αναφερθεί:

« Ι. Asatru είναι το όνομα της θρησκείας που πρεσβεύουμε, αλλά αυτή δεν περιορίζεται μόνο στον Ases. Είναι επιτρεπτό να αναγνωρίζουμε και άλλους Θεούς, όπως πνεύματα της Γης και άλλες ανώτερες δυνάμεις.

ΙΙ. Το κεντρικό σημείο αυτής της θρησκείας είναι η υπευθυνότητα του καθενός για τις δικές του πράξεις. Αυτό το θεμελιώνουμε απ' το Edda, το Snorri και άλλες ιερές γραφές [...]

ΧΙΙ. Τα μέλη του Asatru είναι ενωμένα κάτω απ' το έμβλημα της εργασίας, για την αξιοπρέπεια και την τιμή της προγονικής θρησκείας και των προγονικών αξιών.»

Κατόπιν αυτής της αιτήσεως του Beinteinsson του Yπουργείο, θα παραχωρήσει την επίσημη αναγνώριση στο Asatruarfelagidh την 3η «Μαϊου» 1973. Ύστερα από μια χιλιετία περίπου απ' την εξάπλωση του χριστιανισμού και στο ισλανδικό έδαφος, η προγονική θρησκεία μπορούσε πάλι να λατρεύεται δημόσια. Όπως λοιπόν είπε και ο Beinsteinsson, «O θρόνος του Οντίν είναι πάλι στη Βαλχάλα, ο Θωρ διατρέχει τους ουρανούς καβάλα στο άρμα του, ο λύκος του Φενρίρ βγαίνει για κυνήγι και το ερπετό του Μιτγκάαρντ γλίστρησε ξανά στην θάλασσα».

Ο Beinteinsson εκλέχτηκε αργότερα «Allsherjagodhi», δηλαδή αρχιερέας και εκπρόσωπος της Θρησκείας του Asatru στο κράτος. Η εταιρία αριθμούσε είκοσι ένα μέλη τότε, αλλά μια και υπήρχε συνταγματική κατοχύρωση για όλες τις θρησκευτικές κοινότητες, κέρδισε την έδρα της στο Ισλανδικό Συμβούλιο των Εκκλησιών.

Ο Beinteinsson δεν θα περιοριστεί στη δημιουργία του νομικού πλαισίου και στην αναβίωση των πατρογονικών τελετών. Επιθυμώντας την αναγέννηση των αρχαίων εθίμων, θα δουλέψει πάνω στα «Rimur», τις αρχαίες ωδές. Το Edda, όπως και τα αρχαία γαλλικά και γερμανικά ποιήματα, δεν γράφτηκαν για να απαγγέλλονται αλλά για να άδωνται. Η δημιουργία των στίχων αυτής της ευρωπαϊκής μουσικής παραδόσεως, είχε διακοπεί. Ο Beinsteinsson θα επιχειρήσει την σύνδεσή της με το παρόν. Τα αποτελέσματα αυτής της δουλειάς, της Kvaedhamadhur (ραψωδίας), δεν θ' αργήσουν να φανούν. Πανεπιστημιακοί χαρακτήρησαν τις ωδές αυτές σαν «αρχαϊκούς ψιθύρους παγάνων» και ο Beinteinsson βρήκε στη νέα ισλανδική μουσική σκηνή ενθουσιώδες υποστηρικτές. Μουσικοί όπως η Bjork, που πέτυχαν να γίνουν γνωστοί κι έξω απ' την Ισλανδία, οφείλουν πολλά στην έμπνευσή του.

*Τα χειρόγραφα του Edda σήμερα είναι ιδιοκτησία του Ισλανδικού κράτους και οποισδήποτε πολίτης έχει το δικαίωμα να τα συμβουλευθεί, στο Ινστιτούτο των χειρογράφων του Ρέϋκιαβικ. Καθώς η ισλανδική γλώσσα άλλαξε πολύ λίγο τους επτά τελευταίους αιώνες, οι Ισλανδοί μπορούν να τα διαβάσουν στο πρωτότυπο.



ΕΛΕΥΘΗΡ (περιοδικό ΔΙΙΠΕΤΕΣ 1997 μαχχ)

.

No comments: