Wednesday, February 28, 2007

Η λατρεία της θέας Αφροδίτης στην Κύπρο και τα μυστήρια των Κινυράδων

.


Σύμφωνα με τους αρχαίους ιστορικούς άλλα και την αρχαιολογική σκαπάνη, ιδρυτής και αρχιερέας του ναού της Θεάς Αφροδίτης στην Παφο, ήταν ο βασιλιάς της περιοχής Κινύρας.

Ξεχωριστή θέση ανάμεσα στις εορτές της θεάς που τελούνταν πολλές φορές των χρόνο, ήταν τα περίφημα μυστήρια των Κυνηράδων . ’λλες γνωστές εορτές, τα ονόματα των οποίων διασώθηκαν, ήταν τα Ζαρκόρια, γιορτή που έκαναν προς τιμή της θεάς οι ιερείς και οι υπηρέτες του ναού . Τα Περιόρια , εορτή καθαρμού που προηγείτο της μεγάλης εορτής των Αφροδίσιων . Τα Aφροδίσια τελούνταν τον Απρίλη, διαρκούσαν τρεις ολόκληρες μέρες και συγκέντρωναν χιλιάδες κόσμου , όχι μονό από την Κύπρο άλλα από όλες τις περιοχές της μεσογείου.

Οι αρχαίοι ιστορικοί άλλα και οι σύγχρονοι ερευνητές αναφέρουν, ότι τα μυστήρια των Κυρινάδων ελάμβαναν χώρο τον μήνα Ιούλιο. Αν και οι πληροφορίες που διαθέτουμε είναι πενιχρές λόγω της εχεμύθειας που επιβαλλόταν στους μύστες , γνωρίζουμε ότι οι τελετές μύησης των μυστηρίων, χωρίζονταν σε τρεις βαθμίδες.

Η μύηση στην πρώτη βαθμίδα διαρκούσε τέσσερις μέρες . Ο μυούμενος έδινε στον ιερέα ένα νόμισμα και ο ιερέας έδινε στον μυούμενο αλάτι και ένα ομοίωμα φαλλού . Μέσα από αυτή την συμβολική ανταλλαγή ο μυούμενος εκδήλωνε προς το ιερέα την απόφαση του να λάβει μέρος στα μυστήρια και να πάρει έναντι των υλικών αγαθών, το σύμβολο της γονιμότητας , που είναι ο φαλλός και το αλάτι που συμβολίζει την θαλάσσια προέλευση της θεάς.

Την πρώτη μέρα των μυστηρίων της πρώτης βαθμίδας, ο μυούμενος λάβανε μέρος σε αθλητικούς αγώνες, την δεύτερη πήγαινε στην θάλασσα και λουζόταν και την τρίτη πρόσφερε αναίμακτες θυσίες στην Θέα. Την νύκτα πριν την τέταρτη μέρα ο μυούμενος έμενε άγρυπνος στο ιερό της Θεάς και το πρωί ανακηρυσσόταν μύστης από τον αρχιερέα του Ναού, που του πρόσφερε τον << Πυραμούντα >> μια πίτα από αλεύρι και μέλη.

Η τελετή τελείωνε με ελαιοχριστία του ιερού κώνου, που συμβόλιζε την θεά.

Η μύηση στην δεύτερη βαθμίδα διαρκούσε δυο η τρεις μέρες και είχε ως κύριο σημείο αναφοράς, τον μύθο της Αφροδίτης και του ’δωνη. Την πρώτη μέρα που ονομαζόταν ΄΄Αφανισμός΄ , ο μυούμενος θρηνούσε τον θάνατο του ’δωνη και καθώς στόλιζε την νεκρική κλίνη με λουλούδια, έψελνε επιτάφιους ύμνους.

Την δεύτερη η την τρίτη ημέρα, που ονομαζόταν ΄΄Εύρεση΄΄ ο μυούμενος εόρτασε με χορούς και ύμνους την ανάσταση του νεαρού θεού.

Η τρίτη βαθμίδα μύησης αναφερόταν στην τελειοποίηση των μυστών. Δυστυχώς τα στοιχεία που έχουμε για την ανωτάτη αυτή βαθμίδα, είναι τόσο πενιχρά που μπορούμε να κάνουμε μόνο εικασίες .

Πιθανολογείται πάντως ότι κατά την διάρκεια της μύησης τελούνταν εορτές προς στην Πωγωνοφόρο και Ουράνια Αφροδίτη. Σύμβολα αυτών των τελετών ήταν τα περιστέρια και οι οβελίσκοι.



ΟΙ ΙΕΡΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΙΕΡΕΙΕΣ ΤΗΣ ΘΕΑΣ

Το ιερό της Αφροδίτης στην Παφος υπηρετούσαν δύο οικογένειες, οι Ταμιράδες και οι Κινυράδες.

Η Ταμιράδες ήταν οικογένεια μάντεων ιερέων με γενάρχη τον Ταμίρα, ο τελευταίος, εισήγαγε την μαντική τέχνη στην Κύπρο από την Κυλικία. Οι Κινυράδες ήταν οι απόγονοι του βασιλιά της Πάφου Κινύρα.

Στην αρχή της λειτουργίας του ιερού οι δυο αυτές οικογένειες υπηρετούσαν την θέα από κοινού. Με την πάροδο όμως του χρόνου και κάτω από συνθήκες που δεν έχουν διευκρινιστεί, οι Κινυράδες υποσκέλισαν τους Ταμιράδες και πήραν εξολοκλήρου, τα ινία της λειτουργίας του ναού.

Η ιερατική τάξη ήταν διαιρεμένη σε διάφορες βαθμίδες. Επικεφαλής του Ιερού ήταν ο ιερέας της ’νασσας και ακολουθούσε ο Αγύτωρ που διεύθυνε τις προσφορές των πιστών προς την Θεά. ’λλοι γνωστοί τίτλοι είναι ο νύχιος νηοπόλος που πιθανολογείται ότι ήταν ο νυκτερινός φύλακας του ιερού και η Ανθηφόρος αρχιέρεια που απαντάται στους γυναικείους τίτλους.

Η λειτουργία του ναού της Αφροδίτης διεκόπη μετά από την εφαρμογή των διαταγμάτων του βάρβαρου βυζαντινού αυτοκράτορα Θεοδοσίου στην Κύπρο , το 400 μετά χριστιανικής χρονολογήσεως.

Η λατρεία όμως της Θεάς δεν ξεριζώθηκε από τις ψυχές των ανθρώπων , οι νεαρές τις περιοχής, ανάβουν μέχρι σήμερα το κερί τους και απευθύνονται στην δέσποινα παναγία την Αφροδίτισσα για να τους χαρίσει γονιμότητα. Η εκκλησία που κτίσθηκε από τα ερείπια του ναού, δίπλα από το αρχαίο ιερό, ονομαζόταν μέχρι πρόσφατα Παναγία η Αφροδίτισσα. Αυτό βέβαια δεν είναι το μόνο παράδοξο που συμβαίνει στην περιοχή , τα τελευταία χρόνια ντόπιοι και τουρίστες αφού πρώτα ορκίζονται στο όνομα της Αφροδίτης αιώνιους όρκους αγάπης προς τον σύντροφο τους , δένουν ακολούθως κορδέλες στα κλαδιά των δέντρων και των θάμνων που βρίσκονται έξω από το ιερό της θεάς αλλά και στην παραλία που μυθολογείτε ότι αυτή αναδύθηκε.

Βιβλιογραφία

1) Χρονικό 19 Μαΐου 2002 . ’ννα Μαραγκού . Έκδοση Εφημερίδα Πολίτης
2) Οδηγός ψηφιδωτών Πάφου.W.G. Daszewski ,Δ. Μιχαηλίδης . Έκδοση , Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου 1989
3) Σύντομη Ιστορία και περιγραφή της Παλαίπαφου . F.G. Maier .Έκδοση , Κυπριακή Δημοκρατία.



Χάρηs Φουρνίδηs


.

No comments: